I dashur Pal,
Ta lexova librin. E lexova me sy dhe, pjesërisht, edhe me zë. Moti nuk kam lexuar ndonjë libër me poezi të autorëve tanë që të më ketë provokuar si “Pikëllimi i bimëve”. Bimëve! Përse bimëve? Sepse edhe njeriu është një lloj bime në këtë botë: bimë që mendon; që qan e këndon. Paskali thoshte: “L’homme est un roseau pensant” (Njeriu është kallam që mendon). Nuk ishte pa dell poetik dijetari i famshëm.
Vargjet e tua flasin kryesisht për gjëra të zakonshme, por të domosdoshme si dashuria, malli, ëndrra, vendlindja, drurët, zogjtë, miqtë e të afërmit, të gjallët dhe të vdekurit, pa të cilat nuk ka kuptim jeta njerëzore. E njeh mirë historinë e vendit tënd, por edhe jetën e sotme të banorëve të tij, brenda e jashtë, në atdhe dhe në mërgim. Jeton në Nju-Jork, por i ndien problemet si të jetoje midis Prishtine. E njeh mirë filozofinë e etërve tanë, qëndresën e urtësinë dhe përpiqesh të mësosh soje për vete dhe t’ua transmetosh brezave që vijnë.
Cikli për vendlindjen është nga më të mirët. Ti i ke ngritur përmendore Moglicës sate lindore, njerëzve të saj, duke marrë si simbol nistor gurin, këtë figurë kaq të shpeshtë të poezisë shqipe, veçanërisht të kësaj që krijohet në Kosovë, por që te ti ka konotacione pak a shumë të tjera nga ato që gjejmë, fjala vjen, te Shkreli e Podrimja. Ti i këndon gurit nga pozita e atij që e braktis vendlindjen fizikisht, por jo edhe shpirtërisht, prandaj ritakimi me të, gurin jetik të vendlindjes, shndërrohet në një ritual mistik.
Imazhet e tua kanë diçka të ngjashme me ato të “bacëlokut” (Din Mehmetit), sepse edhe vini nga e njëjta trevë: ajo e Dukagjinit dhe deri diku edhe nga e njëjta shkollë poetike: e modernitetit të bazuar në traditë. Nuk i kam lexuar librat e tu të tjerë, veç të parit, por te ky libër ti ke arritur të vesh një baraspeshë midis lokales dhe universales, në planin tematik, sikundër edhe një kombinim funksional midis të folurit kolokuial dhe ligjërimit letrar në rrafshin stilistik.
Një vlerë tjetër e këtij libri është endja e përkorë e vargut dhe vjershës, pa e stërzgjatur, por edhe pa lënë gjë mangët.
Të përshëndes, i dashur Pal dhe të uroj krijime të reja me vlerë e frymëzim autentik!
Prishtinë, 22 qershor 2024
Prof. A. Vinca
P.s.:
Këtë letër studiuesi i letërsisë dhe poeti Agim Vinca ia ka dërguar poetit Pal Ndrecaj pas leximit të librit të tij “Pikëllimi i bimëve”
