Nga Sandër Lleshaj
Ish ministër i Brendshëm i Shqipërisë në vend që të ndizte ndonjë dritë shprese për të ardhmen, takimi i 27 shkurtit 2023 mes Albin Kurtit dhe Aleksandër Vuçiç, duket se në thelb ka prodhuar njëfarë ushqimi të mjaftueshëm për diskutimet shterpë.
Këtë anomali vetëm sa e thekson më shumë edhe fakti se dy zyrtarët kryesorë që janë ngarkuar me Kosovën, pikërisht Borell dhe Lajçak janë qytetarë të dy vendeve që nuk e njohin republikën më të re të Europës. Së dyti, Serbia shkon në Bruksel si një vend kandidat për anëtarësim në BE, që ka hapur edhe negociatat e anëtarësimit, ndërkohë që Kosova shkon atje si i vetmi vend europian, i izoluar, qytetarëve të të cilit u kërkohen viza për të udhëtuar drejt vendeve të BE.
Që të arrihen rezultate të qëndrueshme në marrëdhëniet mes Kosovës dhe Serbisë, negociatat duhet të jenë të ndershme dhe në kushte të barabarta. Që BE të mund të kryejë rolin e ndërmjetësit dhe mbikëqyrësit në raportet mes Kosovës dhe Serbisë, do të duhet që më së pari ta vendosë Kosovën në të njëjtin start me Serbinë. Dhe minimumi i domosdoshëm për këtë është që vendet anëtare të BE të njohin zyrtarisht Kosovën. Do të ishte iluzore shpresa se Serbia do ta njohë Kosovën përpara Spanjës, Greqisë, Sllovakisë dhe Rumanisë.
Kontributi tjetër i rëndësishëm i BE për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë do të ishte edhe vendosja e saj të paktën në të njëjtin status si dhe Serbia në procesin e integrimit europian. Që të sigurohet vërtet një status i qëndrueshëm për minoritetin serb në Kosovë, duhet që i njëjti status t’i garantohet edhe minoritetit shqiptar në Serbi, i cili edhe pse e tejkalon në numër minoritetin serb në Kosovë, nuk gëzon as një përqind të të drejtave që i garantohen këtij të fundit. Kujdestaria që kërkohet t’i njihet Serbisë ndaj minoritetit serb në Kosovë duhet t’i njihet në të njëjtën masë dhe mënyre edhe Kosovës për minoritetin shqiptar në Serbi.
Pa plotësimin e këtyre kushteve minimale e gjithë përpjekja europiane duket e pashpresë. Është e vërtetë se ka diplomatë apo burokratë që do të kënaqeshin me sigurimin e ndonjë firme të udhëheqësve aktualë në marrëveshjet e përgatitura prej tyre. Por kjo nuk do të sjellë ndonjë ndryshim reale në terren. Shumë herë më e rëndësishme se firmat në letër është një marrëveshje e drejtë e cila pranohet nga qytetarët dhe para së gjithash nga qytetarët e Kosovës, të cilët ende nuk kanë arritur të prekin realisht lirinë që pasoi një shekull robërie dhe represioni unikal.