“Me sa duket, debatet rreth kësaj loje kanë çuar në një ndjenjë bashkimi. Ndjenja për të dalë së bashku për flamurin zviceran, siç bëjnë Shaqiri, Xhaka, Lichtsteiner dhe gjithë ekipi, është bartur në jetën e përditshme”
Këto foto brohoritëse nga Kupa e Botës në Rusi 2018 patën bërë xhiron e botës. Granit Xhaka dhe Xherdan Shaqiri, duke kryqëzuar duart formuan shqiponjën dykrenore të flamurit shqiptar gjatë ndeshjes kundër Serbisë.
Ministri dhe ekstremistët serbë kishin provokuar rëndë
Para ndeshjes pati provokime të ndryshme, më i keqi ishte ai i ministrit të Jashtëm serb, Ivica Daçiq, i cili po pyeste “nëse Serbia do të luante realisht kundër Zvicrës, Shqipërisë apo Prishtinës”. Gjatë ndeshjes, ekstremistët e djathtë serbë kanë brohoritur “Vritni shqiptarët”.
Pas ndeshjes, në vende të ndryshme në Zvicër shpërthyen përleshje të dhunshme mes grupeve rivale. Më pak u fol për fitoren sesa për simbolikën. Gjesti ndezi menjëherë diskutime që shkojnë përtej futbollit: polarizimi dhe përjashtimi, nacionalizmi dhe lojaliteti i dy qytetarëve të Zvicrës. Shqiponja e dyfishtë është shpallur fjala e vitit 2018.
Cilat ishin pasojat e shqiponjës dykrenore për kosovarët në Zvicër? U diskriminuan ata më shumë pas kësaj? Pikërisht me këtë është marrë një studim i publikuar në Gazetën Evropiane të Kërkimeve Politike. Autorët Daniel Auer dhe Didier Ruedin dalin në një përfundim mahnitës: shqiponja dykrenore u ka sjellë dobi kosovarëve në Zvicër. Diskriminimi, pas kësaj ka shënuar rënie. Për këtë ka raportuar sot “Aargauer Zeitung”.
Për të matur ndikimin e simbolit në fjalë, studiuesit kanë dërguar pothuajse 12,000 aplikacione fiktive për apartamente falas, përcjell albinfo.ch. Ata kanë dërguar dy aplikacione identike për shpallje, me një përjashtim: njëri përmbante një emër zviceran, tjetri një emër kosovar. Eksperimenti u krye në periudhën mars-shtator 2018, pikërisht në periudhën e lojës që u zhvillua në qershor 2018.
Pas tre muajve të parë, rezultati ishte i qartë: 78.8 për qind e zviceranëve morën një ftesë për të shikuar banesën ndërkohë që 72.3 për qind të kosovarëve morën po këtë ftesë.
Pas kësaj kanë ardhur gjestet e Xhakës dhe Shaqirit me shqiponjën.
“Në fillim mendova: ky gjest i jep fund eksperimentit tonë, sepse ndikimi i jashtëm, mund të jetë shumë i madh”, thotë studiuesi Daniel Auer për “Aargauer Zeitung”. “Por në retrospektivë, shqiponja dykrenore përbënte fat”.
Sepse pas kësaj numrat “u rregulluan” papritmas. Edhe pas kësaj, zviceranët merrnin më shpesh përgjigje pozitive. Megjithatë, raporti ishte përshtatur ndjeshëm në krahasim me kohën “para shqiponjës”, në 70.5 kundrejt 69.1 për qind.
Shkencëtarët janë të befasuar nga rezultatet e tyre: “Unë mendoja se diskriminimi mund të rritet. Me sa duket, debatet rreth kësaj loje kanë çuar në një ndjenjë bashkimi. Ndjenja për të dalë së bashku për flamurin zviceran, siç bëjnë Shaqiri, Xhaka, Lichtsteiner dhe gjithë ekipi, është bartur në jetën e përditshme”, thotë Auer.
Disavantazhi i diasporës kosovare në Zvicër, është zvogëluar
Ai bën një bilanc se lojtarët janë siguruar drejtpërdrejt që “disavantazhi i diasporës së tyre në Zvicër është zvogëluar”.
Megjithatë, është e paqartë se sa i qëndrueshëm është efekti i shqiponjës dykrenore. Për këtë do të duhej të përsëritej eksperimenti, thotë politologu, transmeton albinfo.ch. “Nuk do të ishte çudi nëse diferenca është rritur pak ndërkohë. Sepse shqiponja dykrenore është një rast konkret, një gjest i vetëm dhe jo një zhvillim shumëvjeçar”.
Se si është zhvilluar ky raport mund të ndihet edhe diku tjetër pas disa muajsh. Më 2 dhjetor, Zvicra dhe Serbia do të takohen sërish në Kupën e Botës në Katar. Aty duhet të jenë edhe Xhaka dhe Shaqiri.