NGA: SEVDAIL HYSENI
Presheva, një krahinë shqiptare, gjithmonë, është përmendur për bujari, fisnikëri, atdhedashuri, bamirësi, mikpritje. Kjo “shtyllë e fortë Kosove” historikisht e politikisht, asnjëherë, e në asnjë periudhë kohore, nuk pushoi së vepruari për të mirën e vëllezërve matanë kufirit, të ndarë padrejtësisht nga trungu iliro-dardan.
Kronika e një kohe të vështirë, fillon me vitin 1989, kur Serbia me hekur e gjak suprimoi Autonomia e Kosovës në ish-Federatën jugosllave, duke ndryshuar Kushtetuta e vitit 1974 dhe duke e bërë atë si pjesë të saj.
Ky vit për Kosovën dhe shqiptarët jashtë saj karakterizohet me protesta dhe me ngujimin në grevë të minatorëve të Trepçës, duke lënë prapa jehonën e dhembjes krenare me dhjetëra të rënë dëshmorë e me qindra të plagosur e të burgosur.
Shqiptarët e Luginës së Preshevës, që me të drejtë e quajnë vetën Kosovë Lindore, gjatë kësaj periudhe nuk rrinin këmbëkryq, ata u solidarizuan me vëllezërit e qoftë në aspektin kombëtar dhe humanitar.
Monografia “Lugina, gjithçka, për Kosovën”, është një pasqyrë veprimtarie e Shoqatës Bamirëse “Nëna Tereze”, dega në Rahovicë të Preshevës, kryetar i së cilës është vet bashkautori i kësaj Monografie me vlera faktografike, historike dhe letrare.
Libri monografik përbëhet prej 21 kapitujsh, duke filluar nga fjala e redaktorit Jonuz Fetahaj, për të vazhduar me ngjarje e zhvillime nga më të rëndësishmet të ndodhura përgjatë një dhjetëvjeçarit jo vetëm në Preshevë, por edhe rreth saj në Kosovën Lindore.
Rahovica, vendlindja e bashkautorëve të Monografisë, gjatë aksioneve humanitare në ndihmë familjeve nga Kosova, u bë shembull se si duhet të ndihmohet Atdhu kur është në rrezik. Në këtë drejtim s’ka se si të mos përmendet rasti i nuses rahovicase (Shqipe Jusufi), e cila heq stolitë e arit nga qafa dhe duart për t’ia dhuruar motrave dhe vëllezërve të rrezikuar nga Kosova, duke u bërë një heroinë e aksioneve humanitare dhe një shembull tipik i krenarisë kombëtare se liria është mbi të gjitha.
Lexuesi duke shëtitur nëpër faqet e librit të vëllimshëm monografik nga 21 kapitujt e deri te Aneksi i fundit, ka çka të lexoj dhe të nënvizoj, duke filluar nga aksionet humanitare me moton: “Shkolla ndihmon shkollën”, “Familja ndihmon familjen”, “Individi- individin” e kështu me radhë, të gjitha me një organizimi të mirëfilltë humanitar e kombëtar.
Janë me qindra mijëra marka, euro, franga e dinarë, të grumbulluar për vëllezërit kosovarë përmes Shoqatës Bamirëse Humanitare “Nënë Tereza”, Dega në Rahovicë, duke mos harruar ndihmat e tjera në gjëra ushqimore e veshmbathje.
Të gjitha këto ndihma janë të regjistruara dhe të bëra publike me dëshmi e fakte, të cilat në mënyrë tabelare janë të paraqitura në librin monografik. Po ashtu një vend të rëndësishëm në libër paraqesin edhe apelet dhe reagimet e politikanë shqiptarë dhe personalitete të jetës arsimore e kulturore, në mbështetje të aksioneve humanitare, jo vetëm në Rahovicë, por edhe në gjithë Preshevën, Tërnocin dhe Bujanocin dhe Medvegjën me rrethinë, pa përjashtuar edhe ndihmat e shoqatave humanitare, të cilat aso kohe vepronin në diasporë.
Monografia “Kronikë e një kohe (1989-1999), Lugina gjithçka për Kosovën”, i përbush të gjitha kriteret e të qenit një libër monografik, si nga aspekti teknik, po ashtu edhe përmbajtësor. Bashkautorët ia kanë dalë, të rrumbullakësojnë një periudhë kohore dhjetëvjeçare, me mjeshtëri e pedanteri, duke lënë një gjurmë veprimtarie humanitare dhe duke vënë një gurë në kalanë e rezistencës shqiptare për liri dhe pavarësi.
I përgëzojmë bashkautorët e këtij libri monografik, duke u dëshiruar suksese edhe në të ardhmen në këtë fushë të veprimtarisë jetësore dhe lexuesve fat që kanë në duar një libër si ky.
