Në kuadër të projektit ndërkombëtar CoVE STEM Europe, në Universitetin Publik “Kadri Zeka” në Gjilan, më 23.10.2025, u mbajt konferenca me temë: “Sfidat e ndërmarrjeve industriale në Kosovë dhe zhvillimet teknologjike”, e cila bashkoi përfaqësues të institucioneve akademike, sektorit privat dhe organizatave partnere të projektit.
Në panel morën pjesë: Prof. Dr. Xhevdet Thaqi, Dekan i Fakultetit të Shkencave të Aplikuara dhe Koordinator i Projektit CoVE STEM Europe; Ismajl Baftjari nga kompania INSI; dhe Gëzim Selimi nga Grande Calabria.
Në fjalën e tij hyrëse, Prof. Dr. Xhevdet Thaqi prezantoi të dhëna mbi zhvillimet ndërkombëtare në fushat STEM dhe mbi sfidat me të cilat përballen ndërmarrjet industriale në Kosovë – veçanërisht mungesa e kuadrove të kualifikuara nga fushat e teknologjisë dhe inxhinierisë, nevoja për modernizim teknologjik dhe rëndësia e lidhjes së arsimit profesional me tregun real të punës.
“Arsimi universitar duhet të jetë motori i ndryshimeve teknologjike dhe inovacionit. Vetëm përmes partneriteteve të forta me industrinë mund të përgatisim studentë që i përgjigjen realisht kërkesave të tregut të punës,” theksoi Dekani Thaqi.
Në vijim, përfaqësuesit e ndërmarrjeve paraqitën vështirësitë që hasin në rekrutimin dhe aftësimin e punëtorëve teknikë.
Gëzim Selimi përfaqësues i IMC “Natura”, theksoi se kompanitë përballen me mungesë të punëtorëve të përgatitur profesionalisht, gjë që sjell humbje kohe dhe kosto shtesë për trajnimet e brendshme.
Ismajl Baftjari drejtor i INSI, nënvizoi nevojën për bashkëpunim të qëndrueshëm me universitetet, duke theksuar se kompania e tij ka mungesë të inxhinierëve praktikë dhe programuesve që zotërojnë teknologjitë moderne.
Dardan Shala nga DEA Company, foli për vështirësitë në gjetjen e inxhinierëve të elektronikës, makinerisë dhe mekatronikës, si dhe për “ikjen” e kuadrove të trajnuara drejt tregjeve të huaja.
Bashkim Haziri përfaqësues i EHG – Eco Holding Group theksoi se koha, kostoja dhe cilësia e aftësimit janë faktorë vendimtarë për suksesin e industrisë dhe përshëndeti themelimin e Qendrës së Ekselencës Profesionale në UKZ si mundësi bashkëpunimi të dyanshëm.
Burhan Hoti përfaqësues i ZUKA Company theksoi mungesën e profesionistëve për mirëmbajtjen e teknologjisë industriale, çka shpesh i detyron kompanitë të angazhojnë ekspertë nga jashtë vendit, me kosto të lartë.
Armend Demolli nga kompania Brickos, theksoi rëndësinë e inxhinierëve të fushave të elektronikës, makinerisë, ndërtimtarisë dhe mekatronikës si bërthama e prodhimit industrial.
Ngjashëm theksuan sfidat e tyre edhe pjesëmarrësit tjerë të konferencës. Ata paraqiten edhe rekomandimet konkrete, ndër të cilat veçojmë:
– Përfshirja e praktikave profesionale si pjesë e detyrueshme e programeve studimore;
– Fuqizimi i programeve STEM për përgatitjen e profesionistëve që mund të integrohen menjëherë në industri;
– Bashkëpunim i strukturuar midis universiteteve dhe ndërmarrjeve për zhvillimin e kurrikulave dhe trajnimeve profesionale.
Këto rekomandime do t’i dorëzohen Konsorciumit Ndërkombëtar të Projektit CoVE STEM Europe gjatë Takimit Transnacional të Projektit (TPM), që do të mbahet në Universitetin Publik “Kadri Zeka” më 18–20 nëntor 2025.
Një pjesë e veçantë e konferencës iu kushtua motivimit të të rinjve për ndjekjen e studimeve në fushat STEM.
Sipas të dhënave të EU STEM Coalition, të rinjtë priren drejt fushave teknike kur kanë përvoja pozitive me teknologjinë, besojnë në aftësitë e tyre, kuptojnë mundësitë e karrierës dhe shohin ndikimin real të profesionit në zhvillimin e shoqërisë.
Në përmbyllje, u theksua se mungesa e mësimdhënësve të kualifikuar, infrastruktura e vjetruar e shkollave profesionale dhe rënia e interesimit për profilet teknike mbeten sfida madhore që kërkojnë bashkëpunim të ngushtë ndërmjet arsimit dhe industrisë, për të ndërtuar një ekonomi konkurruese të bazuar në dije dhe inovacion./GJILANI INFO/
