NGA NICOLAE BALASA
Fundi i tetorit. Kohë jashtëzakonisht e ngrohtë, kurse unë, diku larg, në botë, në jug të Francës, gati për t’u kthyer në shtëpi.
Ditët e një simpoziumi, këtë herë, të gjata dhe të mërzitshme, sapo kishin përfunduar. Unë po bëja bagazhet, disi i zhgënjyer, i bindur se, pothuajse çdo ditë, nuk kishte asgjë tjetër përveç humbjes së kohës. Mbi të gjitha, ndjeja përsëri nevojën, vetëm varfërinë në të cilën jetoja. Si unë, miliona nga blloku komunist, të mbajtur eksperimentalisht, në një Mesjetë të përjetshme. Por fjala e Gogu Plakut: “epo, ti kurrë nuk do të shkosh mirë nëse dikush tjetër punon për ty!” Dhe ata nga perëndimi e kannë ditur këtë! Tani dhe në kohë që nga kohërat!
Gjermanët, anglezët, francezët dhe disa italianë, profesorë, piorsi ne, por në botën e pasur, ishin mbledhur, si një argjend i gjallë, në një miqësi, vetëm sepse paratë i munndësonin. Të vetmuar, të frikësuar, por akoma, pranë, unë mbetem, disa bjondina ukrainase dhe disa turq të humbur, thuajsee të gjorë, që kur ra Konstantinopoja ao Perandoria Osmane.
Njësoj edhe unë! E kisha magjinuar se, duke arritur në Montpellier, në bregun e Mesdheut, do të kthehem me pak dritë nga drita e botës, dhe do të kem të paktën një ide më të zgjuar, nëse mençuria do të ikte nga unë si djalli nga temjani.
*****
Menjëherë, pas pushimeve, fillova përsëri shkollën. Isha i lodhur. Orari i punës më shteroi. Çdo ditë, thjesht prisja të kthehesha në shtëpi. Ndonjëherë, unë as nuk i këmbeva disa fjalë me zonjën Olesya. Të premten, në ditën e fundit të punës të javës së parë, bëra të njëjtën gjë. Kam fjetur deri vonë, afër mesnatës. Kur u zgjova, hapa kompjuterin, u përpoqa të kontaktoja zonjën Olesya, por ajo nuk u përgjigj. Kompjuteri i saj ishte i mbyllur.
– Ndoshta, në këtë kohë ajo fle! – i thashë vetes dhe u përpoqa të haja diçka, ndërsa po shikoja programin e lajmeve.
Aksidente rrugore, vjedhje, hajdutë, përdhunime, si çdo ditë! Asgjë interesante. Në fund, megjithatë, prezantuesi ndaloi dhe njoftoi një lajm më të lartë që vinte në kanalet ndërkombëtare të informacionit.
– “Incidenti i rëndë në Ukrainë, në zonën Çernëuc (Cernăuţi)! Një grup i të rinjve të angazhuar në fushatën zgjedhore, u rrahën. Githashtu shohim që, grupe alternative, rivale përdorën shkopinj, pirunë etj. Do të raportuar edhe për të plagosur. Ne do të kthehemi kur të kemi detaje dhe fotografi “.
Për disa momente, mendova se nuk i pashë para syve të mi. Ndjenjat e zeza më tronditën shpirtin. Në një lloj dëshpërimi, telefonova në Ukrainë. Nuk u përgjigjën. E hapa, përsëri telefonin, por telefoni i zonjës Olesya ishte akoma i mbyllur. Disa momente më vonë, erdha me idenë për të thirrur zonjën Yanina.
– Ku jeni ju? – e pyeta menjëherë sapo u hap telefoni.
– A keni Zot!… në Cernăuţi! – mu përgjigj.
Biseda na u ndërpre. Por u përpoqa ta kapja përsëri atë. Më kot. Pothuajse pa e ditur, u vesha, mora dokumentet, paratë, pastaj dola në rrugë. Për më shumë se dy orë, kam qenë pothuajse i bezdisshëm. Më në fund zbrita në Pitesht.
– Zot, ku mund të shkoj? – e pyeta veten si dëshpërimisht dhe e thirra. Asngjë! Pas këmbënguljes së gjatë, Yanina u përgjigj.
– Na mundën! Jam e trajnuar dhe mezi mund të të dëgjoj …
– Dhe?
– Dhe ajo…- thjesht mu përgjigj dhe e mbylli përsëri.
Pranë drekës, të nesërmen, isha në Konsullatën e Përgjithshme të Ukrainës, në Suceava. Historia ishte e njohur, por ishte duke u përpjekur diplomatikisht të mos bëhej ndonjë incident, ndonjë katastrofë e vërtetë, megjithëse situata ishte mjaft serioze. Pas disa përpjekjeve, në telefonin e zonjës Olesya, prindërit e saj u përgjigjën. Duke qarë, ata më thanë që ajo kishte hyrë në gjendje kome, sepse një i çmendur, një mbrëmje më parë, e kishte shpar me një pirun midis brinjëve. Shkova përsëri në konsullatë.
– Sir, çfarë më pyet, pothuajse nuk mund të përgjigjem! Ne nuk kemi marrëveshje në këtë drejtim. Përveç kësaj, duhet të bartet me një helikopter urgjentisht, ose me një aeroplan… Duket se është një transplant… në Kiev. Është shumë larg deri atje… Ka probleme… por le të shohim … Të kemi durim!
– Çfarë durimi, zoti Konsull, kur kjo vajzë vdes, dhe në barkun e saj është fëmija im? Diplomati më shikoi me habi. Dhe çfarë mund të bëj?
– Le ta sjellim këtu, në Suceava, pra, në spital. Për transportin dhe operacionet, unë do të përqendrohem. Në Târgu-Mureş ka specialistë, ka spital të madh!
– Gjithçka do të ishte e mundur, nëse do të ishte gruaja juaj me dokumente!…
– Jo! Çdo gjë mund të jetë nëse dëshironi! Përsosmëri, ju lutemi kuptoni që nëse diçka ndodh në jetën e kësaj gruaje, unë do t’i drejtohem gjykatave ndërkombëtare dhe do t’ju akuzoj për krimin! Por kjo nuk e zgjidh problemin tim, çfarë Zoti!
– Zotëri, nuk e kuptoni që ajo nuk është një qytetare rumune? Se dikush duhet të paguajë… Përveç kësaj, çfarë garancie kemi se ajo që ju thoni është e vërtetë?!
– Do ta bindni veten … pse nuk e pyet? Por deri në një, nëse unë zgjidh me Smurdin në Rumani, trajtimin, transportin, a e sillni atë në Suceava?
– Le të themi ! Ta provojmë!
Pak i pajtuar, telefonova në Titu. U thashë se ku isha dhe u thashë me nxitim, se çfarë ndodhi.
– Profesor, sinqerisht, shpirti im digjet! Dr Raed Arafat, kreu i Smurdit, është nga Damasku, nga Siria… Vetëm vëllai Nadin… ose Gelu, mund të zgjidhin një çështje të tillë! Paraja nuk është problem! Prisni një sekondë!
Me pak shpresë, u ula në një karrige dhe e thirra përsëri zonjën Olesya. U paraqit nëna e saj. Ajo po qante! Një moment më vonë, edhe unë e dëgjova. Vetëm merr frymë. Ajo më tha diçka, në një pëshpëritje, por unë nuk e kuptova.
– Do të bëhet mirë! Qëndro e fortë! Do të shihni, do të shpëtojë! – i thashë dhe pastaj e mbylla bisedën, sepse lotët po rridhnin. Të gjithë në konsullatë po më shikonin duke qarë, pa qenë në gjendje të përmbaheshin. Disa minuta më vonë, ai thirri përsëri në telefon.
– Në jo më shumë se një orë, helikopteri nga Tërgu Muresh (Târgu-Mureş) do të jetë në Çernëuc (Cernăuţi). Gelu foli, nuk kam asnjë ide se ku, por në ambasadën e Ukrainës ai zgjodhi problemin e kufirit. Prandaj qëndroni i qetë! Unë dhe Nadin do të jemi, brenda disa orësh, atje.
– Oh, Zot, si të ju falënderoj?! Tani fluturoj mbi malet e Moldavisë! Kur arrita në spitalin në Târgu-Mureş, Olesya ishte tashmë në përkujdesje intensive. Mjekët më lejuajn ta shoh vetëm disa momente. Sikur të më priste. Kur ia putha dorën, ajo e ndjeu dhe kjo binte në sy.
Në orët në vijim, specialistët bënë të gjitha llojet e analizave, hetimet, pastaj vendosën t’ia hiqnin një veshkë pothuajse të përfunduar dhe ta kalonin atë në dializë, pasi tjetra nuk ishte në formë. Radiografitë dukeshin të fryrë, por ende po funksiononin.
– Na duhet, urgjentisht, një dhurues! më tha mjeku në mbikëqyrjen e të cilit ishte Olesia.
– Po!? – i miratova! Nëse mundeni, kjo do të jem unë! – i thashë, pa hezituar.
Vëllai Nadin dhe Titu tashmë na kanë gjetur në dhomën e operacionit. Në njërën tryezë, unë, në tjetrën, ajo Rreth nesh, mjekë, gjithandej mjekë, nga të gjitha anët mjekë. Zot! Të nesërmen, shtretërit, krah për krah. Kur u zgjua, Olesya binte në sy. Shikova përtej saj dhe vetëm atëherë, rashë në një gjumë të thellë. Pranë nesh, jeta si një iluzion dhe momenti, si një destin!
Nga i njejti autor
Mallkime, Shtëpia Botuese „Spirit Românesc“, 1995, Krajovë (Craiova); Mbi ujin e Sëmbetës, Shtëpia Botuese “Horion”, 1998, Krajovë (Craiova); Organizimi dhe funksionimi i mediave në Oltenia, Shtëpia Botuese „Spirit Românesc“, 2000, Krajovë (Craiova); Komunikimi dhe Mirëkuptimi, Shtëpia „Newest”, Tërgu Zhiu (Târgu Jiu), 2005; Ura e Thyer dhe rënia në askund, Shtëpia Botuese „Newest”, Tërgu Zhiu (Târgu Jiu), 2007; Tespihët e Alexandrës, Shtëpia Botuese „Newest”, Tërgu Zhiu (Târgu Jiu), 2008; Doganat e apokalipsës, Shtëpia Botuese „Newest”, Tërgu Zhiu (Târgu Jiu), 2009; Akuariumi me shirita, Shtëpia Botuese Newest”, Tërgu Zhiu (Târgu Jiu), 2010.
Fragment nga recensioni
Fryma Femërore, Inteligjenca, Naiviteti, Pastërtia dhe Përvojat e Veçanta, në të kundërt – Horizonti, Fuqia Hapëse, Lëkundja midis tundimit erotik dhe konceptit. Kjo është fiksuar me një saktësi që ndan dhe gjykon secilin që jeton. Jo dyfishim në gjest dhe logos, por përkundrazi, një epsh për të jetuar nën shenjën e erosit mitik. Idili duket se kujton skenarët nga poezia e luleve blu të poetit të pavdekshëm nga Ipoteshti (Eminescu) – poeti që, nga rinia, kishte evokuar në mënyrë magjepsëse, shpirtin dhe përrallat e Bukovinës! Megjithatë, çifti është një model i intuitës së jetës në një periudhë kur pasionet e pleqërisë kërkojnë konture të reja me arritje të mundshme në zona ideale. Nicolae Bălaşa, përmes një profesioni të caktuar epik, mbetet mbret i një proze autentike. (George Sorescu)